31 Mart 2024 – 10

31 Mart 2024 yerel seçimlerinin Ankara siyasetine karşı yerel bir başkaldırı niteliği de var.
Alışılagelmiş olan, genel merkezin dediğinin olmasıdır. Siyasi niteliği bulunan bir göreve namzet olacakların kaderi genel başkanın iki dudağı arasındadır. Milletvekilleri, parti yetkili kurulları, belediye başkan adayları, meclis üyesi adayları hep böyle belirlenir. Siyasi tarihimizde bu teamüle karşı çıkan siyasi sayısı hayli azdır. Bunlar da nevi şahsına münhasır karakterlerdir.

Son seçim aynı zamanda genel merkez iradesine meydan okuma seçimi olarak tarihe geçti. Pek çok aday namzedi partisinden istifa ederek bağımsız aday oldu. Bir çoğu kurumsal bir kimlik sunan küçük partilerden aday olarak sahneye çıktı. Asi adaylar seçim sonuçları üzerinde hatrı sayılır bir etki oluşturdu. Bazıları bir teamülü kırdı. Bazıları eski partilerine karşı seçim kazandı. Bazıları eski partilerine seçim kaybettirdi.

Olmayan Oldu
Türk Siyasi tarihinin en karizmatik lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın kararını tanımayan eski AK Partili adaylar hayli dikkat çekiciydi. 2017’de İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Mimar Kadir Topbaş, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Edip Uğur görevden alınmıştı. Teşkilatın gerçek manada kabullenemediği bu görevden alınmaları takiben böyle bir dalga beklenebilirdi. 2019’da böyle bir şey olmadı. O zaman olmayan şimdi oldu.

Ankara Beni Duysun
Asi partili fenomeni yalnızca AK Parti’de olsaydı bu partideki merkezi otoritenin zayıflamasına dayandırılabilirdi. Ancak CHP de MHP de bu rüzgara maruz kaldı. Partilerine karşı aday olanlar yerel adına “Ankara Ankara duy sesimizi” dediler. Ankara’nın seslerini duyup duymayacağı tartışılır. Muhtemelen duymayacaktır. Ancak duyulmamaları durumunda önümüzdeki seçimlerde bu dalganın daha büyüğüne hazır olmaları gerekir.

Siyaset Buysa
Bu isyan Ankara’nın mutlak gücüne bir itirazın yanında önemli bir yapısal mesaj barındırıyor. Mesajın kaynağı siyasi aynılaşmadır. AK Parti, CHP, MHP hem usul olarak hem de esas olarak aynılaşma tuzağına düşmüş durumdalar. Her üç siyasi partinin temel vaatleri aynı. İş tutma biçimleri aynı. Usulleri aynı. Kendilerini farklılaştıran bir söylemleri yok. Bu söylem olmayınca aynı mesajı ben de üretirim diyenler cesaret buldular. Gerçekten farklılık ve bağlılık oluşturan bir söylem olsaydı bu düzeyde bir cesareti kimse bulamazdı.

2017 – 2023 Türkiye’nin son beş yılı göz önüne getirildiğinde aynılaşmayı görebilirsiniz. Büyük bir pandemi yaşadık. Asrın afetine şahit olduk. Çevremizde savaşlar oluyor. ABD tarafından adeta kuşatılıyoruz. Konvansiyonel ve sosyal medya eliyle başka insanlara dönüştürülüyoruz. Yapay Zekayla büyük bir uçurumun kıyısında ya da bir zirvenin eteğindeyiz. Siyasi aktörlerden hiç biri bu konularda milletle ortaklaşan bir vizyon çizemediler. Taktik eylemlerde kaldılar. Sahne performanslarıyla yetindiler. Günü kurtardılar. Takip edilecek bir mefkure inşaa edemediler. Asilere meydan açtılar.

Partilerin kaderini bu isyana nasıl yaklaştıkları da belirleyecek. Bastırmaya çalışabilirler, yanlış yaparlar. Anlamaya çalışırlar, Türk siyaseti güçlenir.

Bir istatistik çıkarma imkanım yok. Ancak Ankara siyasetine isyanı ve aynılaşmaya uyumlanma göstergesi olan birkaç örneği sayabilirim:
• Kazım Arslan, 2014-2019 (AK Parti) Belediye Başkanı. Yeniden Refah Partisi’nden aday oldu kazandı.
• Zekiye Tekin Bilecik Belediyesi Özel Kalem Müdürü, MHP Belediye Başkan Aday Adayı. Aday olamayınca bağımsız aday oldu. Bütün partileri yendi.
• Sedat Yalçın, AK Parti eski il başkanı Yeniden Refah Partisi’nden aday oldu.
• Mehmet Ziya Boynukara, 2019-2024 (MHP)Bingöl Belediye Başkan Adayı, Yeniden Refah Partisi Bingöl adayı oldu.
• Adnan Topal, 2019-2024 Samsun (AK Parti) Ladik Belediye Başkan Adayı, Yeniden Refah Partisi’nden aday oldu.
• Mustafa Önder Tanır, 2019-2024 (AK Parti) Bursa Kestel Belediye Başkanı, Yeniden Refah Partisi’nden aday oldu.
• Mehmet Ekinci, 2014-2019 Şanlıurfa (AK Parti) Eyyubiye Belediye Başkanı, Yeniden Refah Partisi’nden aday oldu.
• Kasım Gülpınar, AK Parti MKYK Üyesi, Yeniden Refah Partisi’nden Şanlıurfa Belediye Başkan Adayı oldu, kazandı.
• Özer Kayalı, (CHP) Kuşadası Belediye Başkanı, İyi Parti’den aday oldu.
• Mehmet Fatih Atay, (CHP) Efeler İlçe Belediye Başkanı, İyi Partiye katıldı.
• Prof. Dr. Aydın Ayaydın, eski CHP Milletvekili, AK Parti Muğla Belediye Başkan Adayı oldu.
• Hüseyin Aygün, CHP eski Milletvekili, Tunceli’den bağımsız aday oldu.
• Vefa Ülgür, (CHP) eski Selçuk Belediye Başkanı (3 dönem), bağımsız aday oldu.
• Şevki Demirci, 2014-2019 (AK Parti) Çayırova Belediye Başkanı, İyi Parti Çayırova Belediye Başkan Adayı oldu.
• Hüseyin Ayaz, eski (AK Parti) Başiskele Belediye Başkanı, bağımsız aday oldu.
• Cengiz Kan, 2014-2019 (AK Parti) Kandıra Belediye Başkanı, bağımsız aday oldu.
• Şükrü Genç, 2009 – 2024 (CHP) Sarıyer Belediye Başkanı, bağımsız aday oldu.
• Altınok Öz, 2014 – 2019 (CHP) Kartal Belediye Başkanı, İyi Parti’den aday oldu.
• Enver Yılmaz, 2014 – 2019 (AK Parti) Ordu Belediye Başkanı, İyi Parti’den aday oldu.
…

Not: Bildiğiniz başka örnekler varsa lütfen yorum olarak ekleyin. Teşekkürler.

Foto: Temsili, Open AI, Image Generator